Współczesne przedwiośnie, kiedyś tak typowe dla naszej strefy klimatycznej, zanika w obliczu zmian klimatycznych. Gwałtowne przejście od zimy do wiosny sprawia, że trudno nam nadążyć za szybkimi zmianami. Wiosenne przesilenie, zmienne temperatury i warunki pogodowe nie sprzyjają dobremu samopoczuciu, choć zwykle oczekujemy tego po nadejściu wiosny. Wiosna potrafi zaskoczyć i zdezorientować. Zastanówmy się nad wpływem wiosny na nasze samopoczucie i sen oraz sposobami radzenia sobie z tym zjawiskiem.
Zmęczenie wiosenne
W rozwiniętych krajach ponad połowa ludzi odczuwa negatywny wpływ wiosennego przesilenia. Mimo cieplejszych dni, dłuższego światła dziennego i obecności słońca, odczuwamy zmęczenie i irytację. Zima osłabiła naszą kondycję, a brak odpowiedniej aktywności nie sprzyja samo poprawie. Dłuższe spanie zimą, mniej ruchu i świeżego powietrza, więcej czasu spędzonego w pomieszczeniach oraz niezdrowa dieta ograniczają naszą sprawność fizyczną i psychiczną.
Wiosna przynosi nadzieję na aktywność i rozwijanie pasji, ale brak sił i frustracja często pokrzyżują te plany. Nasz zegar biologiczny nie nadąża za zmianami, potrzebując czasu na adaptację do nowych warunków.
Symptomy przesilenia wiosennego
Charakterystyczne dla przesilenia wiosennego są trudności z koncentracją, nadmierna senność i zmęczenie. Osłabienie refleksu, drażliwość, zmienność nastrojów, częstsze przeziębienia ze względu na osłabiony w zimie układ odpornościowy to kolejne symptomy. Wzrost temperatury i niedobór składników odżywczych przyczyniają się do tych problemów.
Początek wiosny często przynosi bóle głowy i mięśni, a nasze zwiększone pobudzenie nie idzie w parze z dobrą kondycją fizyczną. Stres i różne infekcje, jak np. infekcje dróg oddechowych, są bardziej prawdopodobne z powodu nieodpowiedniego ubioru.
Wpływ światła i powietrza na sen
Zaburzenia rytmu snu, spowodowane rozstrojem naszego naturalnego rytmu dobowego, wpływają na jakość snu i samopoczucie. Sztuczne oświetlenie nocne, rozpowszechnione od wynalezienia żarówki w 1897 roku, zakłóca rytm snu. Jakość snu pogarsza także zanieczyszczenie powietrza, palenie w piecach różnymi przedmiotami i pyłki roślin. Słaba wentylacja sypialni, wysoki poziom CO2, pleśń i alergeny również przyczyniają się do gorszego samopoczucia rano.
Jak ulepszyć jakość snu wiosną?
W okresie wiosennym, aby polepszyć jakość snu, warto zastosować kilka strategii. Po pierwsze, po zimie istotne jest uzupełnienie niedoborów minerałów i witamin. Ruch na świeżym powietrzu, który poprawia krążenie i dotlenienie organizmu, jest niezwykle ważny. Odpowiednia dieta, bogata w błonnik i produkty wspomagające oczyszczanie organizmu, również odgrywa znaczącą rolę. Dodatkowo, naturalne wsparcie odporności, na przykład poprzez spożywanie miodu oraz odpowiednie nawodnienie organizmu, może być pomocne.
Kolejnym elementem, który może się okazać korzystny w poprawie snu, jest wykorzystanie kołdry obciążeniowej. Kołdry takie, znane również jako kołdry sensoryczne, zapewniają delikatny, ale stały nacisk na ciało, co może przynieść efekt uspokojenia i poprawić głębokość snu. Jest to szczególnie pomocne dla osób cierpiących na bezsenność lub tych, którzy mają problemy z uspokojeniem się przed snem.
Hartowanie organizmu, na przykład poprzez regularne spacery czy obniżanie temperatury w pomieszczeniach, również jest zalecane. Wprowadzanie zmian w diecie i stylu życia stopniowo, a nie gwałtownie, pomoże organizmowi w łagodniejszym przejściu do nowego sezonu. Wspieranie procesu adaptacji do wiosny może być także ułatwione przez częste odwiedzanie sauny oraz stosowanie naprzemiennych ciepłych i zimnych pryszniców. Sok z brzozy również jest rekomendowany jako środek wspierający organizm w tym okresie.
Płynne przejście w wiosnę
Twój organizm potrzebuje czasu na dostosowanie się do wiosennych zmian. Wzmocnienie układu odpornościowego powinno być stopniowe, podobnie jak zmiany w nawykach żywieniowych i ubioru. Sauna i naprzemienne ciepłe oraz zimne prysznice mogą wspomagać ten proces.
[1] Yu, J., Du, J., Yang, Z., et al. Effect of weighted blankets on sleep quality among adults with insomnia: a pilot randomized controlled trial. BMC Psychiatry, 2024; 24:765. doi: 10.1186/s12888-024-06218-9