Z tym problemem zmaga się wiele osób. Podpowiadamy, czym jest bruksizm i w jak można z nim walczyć. Poznaj szczegóły i zadbaj o spokojny sen każdej nocy.
Czym jest bruksizm?
Bruksizm jest to nawykowe i nieświadome zaciskanie zębów oraz zgrzytanie zębami. Nocą przyjmuje formę napadową i bardzo nasiloną. Problem ten niekiedy prowadzi do zmian w stawach skroniowo-żuchwowych oraz bólu głowy. Chociaż szczękościsk często ustępuje samoistnie, nie można go lekceważyć.
Zaciskanie zębów może być nawet 10 razy silniejsze niż podczas gryzienia twardych pokarmów czy nawykowego zgrzytania zębami. Jednak to nie jedyny symptom bruksizmu. Dochodzi również do ścierania i pękania rozchwianych zębów, przygryzania dziąseł, krwawienia czy zaników przyzębia. Kolejne objawy to przeskakiwanie żuchwy i jej ograniczona ruchomość. Dochodzi również do bólu szyi, a zęby stają się nadwrażliwe.
Tak wiele problemów może obniżyć komfort życia oraz utrudnić równowagę psychiczną. Na szczęście bruksizm można skutecznie leczyć. Warto jednak zastanowić się, gdzie leży przyczyna problemu. Bardzo często przez szczękościsk nocny organizm rozładowuje napięcie.
Bruksizm a tłumiona agresja
U człowieka pierwotnego żuchwa służyła czynnościom obronnym. Ponadto pokazywanie zębów wiązało się z agresją. Dzisiaj takie mechanizmu obserwujemy wśród małych dzieci, które przez gryzienie i zaciskanie zębów pokazują złość czy niezadowolenie.
Natomiast bruksizm u dorosłych może stanowić objaw tłumionej agresji. Takim osobom trudno poradzić sobie ze stresem i agresją. W nerwowych sytuacjach dochodzi do wzmożonego napięcia mięśni, co może prowadzić do uszkodzenia zębów czy całego zgryzu.
Niepokojącym objawem jest również zacisk permanentny. Wówczas twarz zmienia rysy i przesuwa się linia zgryzu. Napięcie mięśni żwaczy może prowadzić do ich przerostu, co przekłada się na efekt tzw. kwadratowej twarzy.
Szczękościsk w nocy i za dnia
Pamiętaj, że bruksizm występuje nie tylko w nocy. Zgrzytanie zębami oraz nadmierne poruszanie mięśniami żuchwy to objawy, które pojawiają się również za dnia. Możesz je odczuć podczas pracy w dużym skupieniu oraz w wielu stresowych sytuacjach. Osoby z tymi problemami odczuwają zacisk, którego nie da się kontrolować. Zdarza się, że bruksizm nie pozwala otworzyć ust.
W dodatku dochodzi do bólów linii szczękowych, silnych bólów głowy, ucha, a także kręgosłupa. Takie objawy znacznie utrudniają normalne funkcjonowanie za dnia oraz komfort snu w nocy. Bardzo często prowadzą do kłopotów z zasypianiem i koncentracją.
Zaburzenia snu
Zwróć uwagę, że bruksizm często stanowi objaw innej choroby. Ponadto bywa związany ze stylem życia. Mowa tu o ciągłym stresie i zmęczeniu. W dodatku problem może dotyczyć osób, które chrapią lub zmagają się z bezdechem sennym.
Kolejną grypę ryzyka stanowią osoby, które lunatykują i często się wybudzają. Na bruksizm skarżą się również pacjenci z płytkim snem oraz ci, którzy doświadczają halucynacji. Ponadto zaciskanie szczęki podczas snu może dokuczać palaczom, miłośnikom kawy, a także osobom, które często sięgają po alkohol. W dodatku na bruksizm narażone są również dzieci.
Wsparcie specjalisty będzie kluczowe. Jednak istnieją sposoby, które warto wprowadzić samemu, aby zadbać o dobry sen. Czasami wystarczy wyłączyć urządzenia elektroniczne, zgasić światło i przewietrzyć sypialnię, aby zauważyć różnicę. Ponadto dobrze jest sięgnąć po kołdrę obciążeniową, którą opracowano z myślą o osobach, zmagających się z różnymi zaburzeniami snu. Produkt ten cieszy się coraz większą popularnością i pozytywnymi opiniami.
Nieleczony bruksizm
Wiele osób bagatelizuje ten problem, co stanowi poważny błąd. Nieleczony bruksizm prowadzi do wielu konsekwencji, które negatywnie wpływają na komfort życia. Czasami znacznie utrudniają normalną pracę czy naukę. Dlatego już po zauważeniu pierwszych objawów należy skontaktować się z doświadczonym specjalistą.
Brak pomocy może prowadzić do problemów z narządem wzroku. Bardzo często pojawia się suchość oka, okresowe nieostre widzenie czy bolesność w okolicy oczodołów. Kolejne poważne problemy dotyczą szumów usznych czy bólów ucha. Niekiedy dochodzi nawet do zaburzeń równowagi.
Kolejne problemy dotyczą zębów. Te mogą pękać, przemieszczać się i nadmiernie ścierać. Może również dojść do obniżenia oraz obnażania dziąseł. Wówczas jama ustna jest podatna na pojawianie próchnicę czy nadwrażliwość zębów. Podczas szczotkowania może dochodzić do krwawienia, przygryzania języka oraz policzków.
Czasami pojawiają się także przykurcze, kłopoty z mobilnością głowy, migreny, zaburzenia słuchu czy procesu produkcji śliny. Te objawy często wpływają na bezsenność, która stanowi przyczynę wielu bardzo poważnych problemów. Ciągłe zmęczenie może doprowadzić nawet do kłopotów kardiologicznych oraz wielu innych groźnych schorzeń.
Na szczęście z bruksizmem można skutecznie walczyć, lecz dużo zależy od postawy osoby dotkniętej tym problemem. Przede wszystkim liczy się szybkie zgłoszenie do specjalisty. Natomiast ignorowanie objawów może prowadzić do kolejnych – coraz groźniejszych skutków. Jeżeli więc odczuwasz szczękościsk lub napięcie mięśni żuchwy, koniecznie zgłoś się do specjalisty, który na pewno udzieli Ci niezbędnej pomocy.
Leczenie bruksizmu
Gdy zauważysz objawy bruksizmu, zgłoś się do stomatologa, który postawi diagnozę na podstawie badań klinicznych i ankietowych. Ponadto określi stan napięcia, palpacyjną tkliwość mięśni oraz ruchomość żuchwy. Specjalista często dokonuje oceny na podstawie elektromiografii mięśni żwaczy oraz skroniowych. Przy leczeniu stosuje się nie tylko metody stomatologiczne, ale również ortodontyczne i relaksacyjne.
Ponadto eksperci wprowadzają leki zmniejszające napięcie, prekursory katecholamin β-blokery, a czasem również antydepresanty. Wiele zależy od stanu pacjenta i stopnia zaawansowania problemu.
Stomatolog często zleca wykonanie szyny relaksacyjnej, którą należy zakładać podczas snu. Ta zapobiega zgrzytaniu i tarciu górnymi zębami o dolne. Pamiętaj, że nakładka powinna idealnie przylegać do zębów, więc dobiera się ją indywidualnie. Jednak jest to metoda objawowa, która nie likwiduje przyczyn schorzenia. Zdarza się, że konieczne jest wsparcie psychoterapeuty, fizykoterapeuty, neurologa lub psychiatry.
Do popularnych metod należy również stosowanie botoksu. Toksyna botulinowa jest wstrzykiwana w żwacze i osłabia je. Zazwyczaj pacjenci odczuwają ulgę już po trzech dniach, lecz zabieg należy powtarzać co pół roku. Niekiedy wystarczą już dwa zabiegi, choć najczęściej należy ich zastosować kilka, a w czasami nawet kilkanaście.
Profesjonalne leczenie to podstawa, lecz warto wprowadzić domowe metody, które mogą łagodzić szczękościsk podczas snu. W ciągu kilku minut można rozluźnić zbyt napięte mięśnie przez otwieranie i zamykanie ust. Jeżeli odczuwasz bóle, do szczęki przyłóż kostki lodu. Ponadto unikaj jedzenia twardych pokarmów i żucia gumy. Jeżeli ból jest nagły i gwałtowny, pomocna będzie maść rozgrzewająca, a także ciepły okład.
