Dystymia stanowi bardzo poważny problem, którego nigdy nie wolno lekceważyć. W tym poradniku przeczytasz, czym charakteryzuje się to schorzenie i w jaki sposób można z nim walczyć. Poznaj szczegółowe informacje.
Czym jest dystymia?
Dystymia stanowi rodzaj długotrwałej depresji. W tym przypadku pojawia się smutek i brak chęci do działania, co znacznie obniża komfort życia. Natomiast objawy trwają przez wiele lat. Dystymia znana jest również pod nazwą depresji nerwicowej czy depresyjnego zaburzenia osobowości.
Brak odpowiedniego wsparcia pogłębia problemy emocjonalne i społeczne. Osobom z dystymią niekiedy trudno stawić czoła obowiązkom w pracy czy nawiązywać kontakty ze znajomymi. Dlatego wsparcie specjalisty jest tak istotne. Odpowiednia terapia umożliwia powrót do równowagi psychicznej. Właśnie dlatego należy jak najszybciej reagować na wszystkie objawy.
Przyczyny dystymii
Naukowcy wciąż pracują nad ustaleniem przyczyn dystymii. Wiele badań wskazuje, że na ten stan wpływają uwarunkowania genetyczne. Warto podkreślić, że dystymię częściej diagnozuje się u osób, których bliscy zmagali się z depresją lub zaburzeniami afektywnymi.
Według niektórych badaczy dystymia ma podłoże biologiczne. Chociaż zdarza się, że zaburzenia współistnieją ze zmianami fizycznymi w mózgu, jeszcze nie ustalono ich znaczenia.
W dodatku u chorych występują zaburzenia związane z układem neuroprzekaźników. Są to substancje chemiczne, które występują w mózgu. Według badań zmiany w ich funkcjonowaniu mają znaczenie w leczeniu depresji. Warto podkreślić, że dystymia może pojawić się przy zaburzeniach pracy układu hormonalnego. Często jest związana ze zmniejszeniem serotoniny bądź noradrenaliny.
Objawy choroby często występują na skutek traumatycznych wydarzeń z przeszłości. Dystymię może wywołać utrata kogoś bliskiego. Duże znaczenie ma również stres, problemy finansowe czy nawracające objawy depresji.
Dystymia – czynniki ryzyka
Dystymia bardzo często rozwija się już we wczesnych latach życia. Zdarza się, że pierwsze objawy są zauważane w dzieciństwie lub w wieku młodzieńczym. Chociaż często słyszymy „nie mam humoru”, żadnych symptomów nigdy nie można ignorować. Jakie są główne czynniki ryzyka?
- Krewni pierwszego stopnia z zburzeniami depresyjnymi
- Trudne przeżycia w przeszłości (np. śmierć bliskiej osoby)
- Cechy osobowości w postaci niskiej samooceny, nadmiernej samokrytyki czy znacznej zależności od kogoś innego
- Płeć – dystymia o 38% częściej występuje u kobiet
Czynniki ryzyka są bardzo zróżnicowane i obejmują zarówno uwarunkowania genetyczne czy fizyczne, jak i sytuacje życiowe. Warto zaznaczyć, że każda forma depresji wymaga specjalistycznego wsparcia.
Objawy dystymii
Dystymia charakteryzuje się nawracającymi objawami. Te mogą pojawiać się i znikać przez wiele lat. Warto dodać, że typowe objawy depresji niekiedy występują podczas dystymii. Wówczas mówi się o tzw. podwójnej depresji.
Jakie objawy towarzyszą osobom z dystymią?
- Brak motywacji do życia
- stałe zmęczenie
- ciągle obniżony nastrój
- brak poczucia szczęścia
- problemy ze snem
- niska samoocena
- obniżony apetyt
- niska aktywność
- rozdrażnienie
- trudności z koncentracją
- unikanie kontaktów z rodziną i znajomymi
Powyższe symptomy pojawiają się również w przypadku depresji. Natomiast dystymia charakteryzuje się mniej intensywnym przebiegiem. Warto dodać, że brak humoru niekiedy dotyka każdego z nas i nie świadczy o poważnych problemach psychicznych. Z drugiej strony warto obserwować bliskich, którzy zmagają się z zaburzeniami nastroju i reagować na problemy.
Skutki dystymii
Dystymia niesie za sobą masę problemów, z którymi samodzielnie nie sposób sobie poradzić. Osoby w takim stanie podczas terapii wskazują na brak celu w życiu. Jednak doświadczony ekspert zaproponuje skuteczne metody na zażegnanie kłopotu. Oto konsekwencje braku właściwego leczenia:
- poważna depresja
- zaburzenie lękowe
- obniżony komfort życia
- kłopoty rodzinne
- problemy w pracy lub w szkole
- zaburzenia osobowości
- niechęć do życia
- próby samobójcze
Konsekwencje dystymii wskazują, że mowa o bardzo poważnym problemie. Na szczęście istnieją skuteczne metody terapii. Kluczem do sukcesu jest szybka reakcja na objawy, zrozumienie sytuacji chorego i zapewnienie mu wsparcia. Warto podkreślić, że świadomość społeczna dotycząca depresji rośnie. Coraz więcej się o niej mówi, a wiele osób korzysta z pomocy psychoterapeutów.
Kiedy odwiedzić specjalistę?
Do specjalisty należy udać się zawsze, gdy pojawią się jakiekolwiek objawy depresji. Warto zaznaczyć, że wcześniej zdiagnozowany problem może być łatwiejszy do rozwiązania. Najlepiej udać się do lekarza pierwszego kontaktu lub umówić się na wizytę u specjalisty z zakresu zdrowia psychicznego.
Pierwsza wizyta u psychoterapeuty to dla wielu osób trudne wyzwanie. W takich chwilach wsparcie rodziny lub przyjaciół ma kluczowe znaczenie. Warto pamiętać, że osoby, którym towarzyszą myśli samobójcze czy chęć samookaleczania się powinny natychmiast skontaktować się z ekspertem.
Diagnoza dystymii
Depresja przewlekła u dorosłych jest diagnozowana, gdy objawy występują od minimum 2 lat. W przypadku dzieci i młodzieży okres ten wynosi rok.
Potwierdzenie dystymii bądź innych problemów psychicznych można uzyskać na podstawie testu psychologicznego. Pytania nie są skomplikowane i dotyczą samopoczucia, stosunku do otaczającego świata, a także kłopotów zdrowotnych. Następnie należy sprawdzić rezultaty i je zinterpretować.
Jednak na tym nie koniec. W przypadku podejrzenia dystymii specjalista może zalecić dalszą diagnostykę. Zdarza się, że konieczne są badania laboratoryjne, które mogą wykluczyć lub potwierdzić inne schorzenia, jakie wpływają na objawy depresyjne. Przykładem może być badanie krwi w celu sprawdzenia, czy pacjent nie zmaga się z niedoczynnością tarczycy.
Przyczyny depresji można ustalić na podstawie badań fizykalnych. Ponadto lekarz zada szereg pytań, co ułatwi diagnozę. Warto zaznaczyć, że objawy dystymii mogą się różnić. Rolą eksperta jest dokładna diagnoza oraz wprowadzenie skutecznego leczenia. Dzięki temu chory po pewnym czasie będzie mógł odzyskać komfort psychiczny. O wyborze specjalisty nigdy nie powinien decydować przypadek.
Dystymia – leczenie
Pamiętaj, że dystymia jest chorobą przewlekłą, która może trwać latami. Wówczas można doznać innych schorzeń, dlatego długotrwałe leczenie jest tak istotne. Można więc wyróżnić farmakologię oraz psychoterapię. Często te rozwiązania stosowane są razem.
Od czego zależy wybór metod leczenia?
- Stopień nasilenia objawów
- chęć pacjenta do zmiany sytuacji
- poprzednie metody pomocy
- potrzeby pacjenta
- możliwości zastosowania leków
- stan emocjonalny pacjenta
Czasami sytuacja wymagania wypróbowania kilku leków, a nawet ich kombinacji. Natomiast cierpliwość w poszukiwaniu idealnego rozwiązania powstrzyma brak siły do życia. Dzisiaj leczenie dystymii jest bardzo skuteczne. Warto jednak podkreślić, że niektóre środki farmakologiczne działają nawet po kilku tygodniach.
Pamiętaj, że nie można przerywać przyjmowania środków farmakologicznych bez zgody specjalisty. Po pewnym czasie będzie możliwość odstawienia leków, poprzedzona stopniowym zmniejszeniem dawki. Natomiast nagłe przerwanie leczenia czy pominięcie dawki może wpływa na pogorszenie objawów.
W ciąży i podczas karmienia piersią stosowanie niektórych leków przeciwdepresyjnych stanowi zagrożenie dla zdrowia dziecka. Pacjentka powinna więc poinformować lekarza o stanie fizjologicznym.
Najczęściej psychoterapeuci przepisują inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny, noradrenaliny oraz trójcykliczne leki przeciwdepresyjne. Chociaż chęć do życia nie powróci natychmiast, warto uzbroić się w cierpliwość.
Czasami farmakoterapia nie jest potrzebna, gdyż bardzo dobrze sprawdzają się zajęcia prowadzone przez specjalistę. Na najlepsze rezultaty mogą liczyć dzieci i młodzież.
W czym może pomóc psychoterapia?
- Zrozumienie istniejącej sytuacji
- identyfikacja problemów, które pogarszają stan pacjenta
- identyfikacja negatywnych zachowań
- wprowadzenie zdrowych nawyków
- znalezienie skutecznych sposobów radzenia sobie z problemami
- rozwijanie pozytywnych kontaktów społecznych
- odzyskanie kontroli nad stanem psychicznym
- złagodzenie objawów depresji
- nauka ustalania mierzalnych celów w życiu
W wielu przypadkach psychoterapia sprawdza się doskonale. Bardzo pomaga pacjentom i rozwiązuje wiele problemów. Wybierz eksperta, który cieszy się pozytywnymi opiniami, a na pewno zaleci on skuteczną formę terapii.
Dystymia a profilaktyka
Problemy z dystymią często zaczynają się już w dzieciństwie. Dlatego warto skupić się na identyfikacji zagrożeń we wczesnym wieku. Istnieją pewne mechanizmy, które mogą powstrzymać objawy.
Przede wszystkim należy podjąć kroki, które pozwolą zwiększyć odporność na stres oraz poczucie własnej wartości. Równie ważny jest kontakt z przyjaciółmi i rodziną. Wsparcie bliskich ma kluczowe znaczenie podczas trudnych przeżyć.
Ponadto warto uprościć swoje życie i postarać się lepiej organizować czas. Dobrą praktyką wyznaczanie celów i korzystanie z kalendarza. Po pracy lub szkole dobrze jest oddawać się swoim pasjom. Nie zapomnij zadbać o komfort snu. Kołdra obciążeniowa sprawdza się znakomicie przy problemach z zasypianiem, a te nierzadko towarzyszą depresji.
Kolejnym ważnym czynnikiem jest wczesna reakcja na problemy. Jeżeli u kogoś z bliskich zauważysz brak chęci do rutynowych czynności lub inne objawy depresji, należy koniecznie zadbać o wsparcie. U wielu chorych można usłyszeć „nie mam motywacji do życia”. W takich przypadkach szybka reakcja stanowi podstawę udanego leczenia.
Gdy dystymia zostanie już zdiagnozowana, należy koniecznie stosować się do zaleceń specjalisty. Ponadto skoncentruj się na celach. Jednocześnie pamiętaj, że leczenie zaburzeń depresyjnych to zawsze długotrwały proces.
Jeżeli Twój stan na to pozwala, staraj się uczestniczyć w spotkaniach towarzyskich oraz pielęgnować kontakty rodzinne. Ponadto warto znaleźć grupy wsparcia dla osób z depresją. Gdy zauważysz, że ktoś inny zmaga się z podobnymi wyzwaniami, możesz podzielić się doświadczeniami i otworzyć na nowe znajomości.
