ADHD to zaburzenie, które najczęściej utożsamia się z dziećmi. Jednak nie dotyczy ono tylko najmłodszych. Ze schorzeniem zmagają się również dorośli. Jakie są objawy ADHD u dorosłych? Jak zachowują się osoby z ADHD? Jak zbadać się na ADHD? Jak pomóc dorosłemu z ADHD? Na te i na wszystkie inne pytania postaramy się odpowiedzieć w tym wpisie.
Czy dorośli mają ADHD?
Od 3 do 4 procent dorosłej populacji świata zmaga się z ADHD, czyli zespołem nadpobudliwości psychoruchowej. Dane te nie są jednak bardzo precyzyjne, ponieważ diagnoza w przypadku osób dorosłych jest dość rzadka. W Polsce jest jedynie kilkudziesięciu specjalistów zajmujących się kompleksową diagnozą i leczeniem ADHD u osób pełnoletnich.
Brak odpowiedniej diagnozy i zrozumienia problemu może prowadzić do konfliktów między osobą ze schorzeniem a społeczeństwem. Jednocześnie trudności osób z ADHD będą często błędnie przypisywanie ich cechom charakteru lub braku motywacji. W rzeczywistości powinny być one rozumiane jako bezpośredni skutek posiadanego zaburzenia. Dlatego tak ważne jest szerzenie wartościowej wiedzy na temat ADHD w celu podniesienia świadomości społecznej.
Jakie są objawy ADHD u dorosłych?
Istnieją znaczące różnice pomiędzy symptomami ADHD z okresu dzieciństwa a u osoby dorosłej. Z biegiem lat część objawów, takich jak nadpobudliwość ruchowa słabnie. Inne natomiast mogą ewoluować lub przybierać inne formy.
Głównych symptomem ADHD u dorosłych jest rozkojarzenie i ogólna trudność w utrzymaniu koncentracji. Dorosłe osoby z ADHD często popełniają błędy, które wynikają z tej trudności. Jednocześnie wykazują mniejszą dbałość o szczegóły w wykonywanych pracach oraz szybko się dekoncentrują. Nie potrafią także utrzymać zainteresowania podczas rozmów.
Kolejnym symptomem jest nadmierna dezorganizacja, często połączona z nieumiejętnym zarządzaniem czasem. Objawia się to niepunktualnością oraz problemami z dotrzymaniem terminów. Osoby te mają tendencję do przewlekłego przekładania spraw na później czy trudności w podejmowaniu decyzji. Do tego symptomu należy również nałogowe gubienie osobistych przedmiotów.
Ostatnim symptomem jest nadmierna impulsywność. Ujawnia się ona poprzez poszukiwanie silnych bodźców/wrażeń. Efektem czego osoba może nieplanowanie wydawać pieniądze czy nie kontrolować swoich zachowań. Może to obejmować wybuchy gniewu czy też rozpoczynanie burzliwej dyskusji bez wyraźnego powodu.
Jak zbadać się na ADHD?
Diagnozowanie ADHD u dorosłych to wyzwanie dla specjalistów. W proces zaangażowani są psycholog oraz psychiatra, którzy są wyspecjalizowani w diagnozie i leczeniu ADHD. Sam cykl diagnostyczny składa się z kilku etapów. Pierwszym z nich jest przeprowadzenie wywiadu klinicznego oraz testów psychometrycznych. Następnie przedstawiane są wyniki wraz ze wstępną diagnozą. Cykl diagnostyczny zostaje zakończony profesjonalną opinią psychologa. Opinia ta pozwala skierować pacjenta do lekarza psychiatrii, który dalej pokieruje procesem leczenia.
Dzięki pracy podczas terapii pacjent może nauczyć się kontrolować wszystkie wyżej wymienione symptomy. Efektem czego jego komfort życia może wzrosnąć drastycznie.
Jak się wspomóc leczenie ADHD u dorosłych?
Polecaną metodą uzupełniającą terapie psychiatryczną jest integracja sensoryczna. Jej celem jest poprawa tego, jak mózg przetwarza informacje, które pochodzą od wszystkich zmysłów człowieka.
Jednym z lepiej ocenianych produktów przez pacjentów w integracji sensorycznej jest kołdra obciążeniowa. Ma ona korzystny wpływ dla osób z ADHD. Może ona pomóc w obniżaniu poziomu stresu, redukcji napięcia mięśniowego oraz relaksacji. Dodatkowo może dostarczyć poczucie bezpieczeństwa i spokoju.
Rozróżniamy dwa typy kołder: koce obciążeniowe do dziennych drzemek oraz kołdry obciążeniowe do nocnego stosowania. Koce oraz kołdry poprzez wywieranie głębokiego ucisku na ciało mogą pozytywnie wpływać na uspokojenie układu nerwowego. Plusem korzystania z kołdry grawitacyjnej jest jej terapeutyczne działanie podczas snu. Jednocześnie korzystanie z niej nie wymaga organizowania i planowania dodatkowego czasu.
Oczywiście integrację sensoryczną można urozmaicić. Oprócz kołdry można także wykorzystać różnorodne rodzaje ćwiczeń sensorycznych. Mogą to być ćwiczenia z balansu, wzrokowe, smakowe, zapachowe oraz dotykowe.
Warto też zauważyć, że zmiana stylu życia może istotnie przyspieszyć postęp terapii.
[1] Yu, J., Du, J., Yang, Z., et al. Effect of weighted blankets on sleep quality among adults with insomnia: a pilot randomized controlled trial. BMC Psychiatry, 2024; 24:765. doi: 10.1186/s12888-024-06218-9
[2] Eron, K., et al. Weighted Blanket Use: A Systematic Review. The American Journal of Occupational Therapy, 2020; 74(2): 7402205010p1–7402205010p14. doi: 10.5014/ajot.2020.038711
[3] Meth, E.M., et al. A weighted blanket increases pre-sleep salivary concentrations of melatonin in young, healthy adults. Journal of Sleep Research, 2023; 32(2): e13743. doi: 10.1111/jsr.13743
